بررسی ترکیبات شیمیایی و اثر ضدباکتریایی اسانس چهار گونه از گیاهان دارویی استان لرستان

مقدمه : افزایش روز افزون مقاومت آنتی بیوتیک ها و عوارض جانبی آنها و استفاده بیش از حد نگهدارنده های غذایی شیمیایی که بعضی مشکوک به سرطان زایی هستند توجه به عصاره و داروهای گیاهی و مواد ضدمیکروبی طبیعی را بیشتر نموده است. در این پژوهش اثرات آنتی باکتریال اسانس آویشن خرم آباد و الیگودرز، کنگر و برگ زعفران را بر روی تعدادی از باکتری های استاندارد گرم منفی و مثبت ارزیابی و ترکیبات شیمیایی اسانس دو گونه آویشن را تجزیه و مقایسه کردیم.   مواد و روش ها : اسانس ها در دستگاه کلونجر clevenger تقطیر و طی مراحلی در هگزان و pbs حل و استفاده گردیدند. ترکیبات شیمیایی اسانس آویشن با دستگاه gc/ms تجزیه و شناسایی شدند. مواد با آزمایش دیسک دیفیوژن و تعیین حداقل غلظت مهار کنندگی ( mlc ) بروش برات میکرودایلوشن مورد آزمایش قرار گرفته سپس حداقل غلظت کشندگی آنها ( mbc ) نیز معین گردید. یافته ها : پانزده ترکیب در اسانس الیگودرز و بیست و هفت ترکیب در اسانس آویشن خرم آباد شناسایی شد. مهم ترین ترکیب ها تیمول و کارواکرول بودند که به ترتیب در اسانس آویشن الیگودرز 66 درصد و 5/7 درصد و در اسانس آویشن خرم آباد 10 درصد و 25 درصد بودند. اثر آنتی باکتریال در دو اسانس آویشن بر باکتری های گرم مثبت و استاف ارئوس و باسیلوس سرئوس و بر اشرشیاکلی و سودوموناس ائروژنیوزا مشاهده گردید. اسانس برگ کنگر بر استاف اپیدرمیدیس و برگ زعفران بر استاف ارئوس اثر باکتریواستاتیک داشتند. با توجه به اثرات آنتی باکتریال از طرفی و بالا بودن غلظت تیمول و پایین بودن غلظت کارواکرول در اسانس آویشن الیگودرز از طرف دیگر می توان از این اسانس در هنگامی که از اثر سوزاننده و التهابی کارواکرول پرهیز می شود استفاده نمود. بنابراین می توان به کاربرد بعضی از اسانس های مورد مطالعه در صنایع دارویی بهداشتی و غذایی امیدوار بود.